Obszar chronionego krajobrazu

Dane podstawowe

  • Puszcza nad Drawą (woj. wielkopolskie)
  • 1989-07-01
  • 62200,0000
  • Podłoże geologiczne buduje złożona mozaika czwartorzędowych utworów polodowcowych: glin zwałowych i (przeważających powierzchniowo) piasków sandrowych. W zagłębieniach i rynnach terenowych powstały płaty torfów. Pasmo wzniesień w okolicy Dzierżążna jest prawdopodobnie pochodzenia morenowego, w okolicy Smolarni zachował się oz. W okolicy Trzcianki i Dzierżążna na głębokości ok. 45 m ciągną się złoża węgla brunatnego W rzeźbie terenu zaznaczają się rynny polodowcowe, wykorzystywane dziś przez jeziora i rzeki, a także wydatna krawędź pradoliny Noteci (np. w okolicy Kuźnicy Żelichowskiej). Bardzo urozmaiconą rzeźbę ma teren między Dzierżążnem Małym a Rychlikiem (Bycze Górki, Zajęcze Góry, Diabelski Kocioł). Wydatne formy rzeźby to poza tym: dolina Człopicy, ciągnąca się od Człopy aż po Noteć, dolina Drawy z systemem teras, dolina Cieszynki oraz dolina Runicy i jezior tuczyńskich. Malownicza jest także rynna jezior Straduń i Smolarnia z zachowanym wałem ozowym. Dominują gleby rdzawe, tworzące siedliska borów i borów mieszanych, są także płaty gleb płowych i brunatnych Północna i zachodnia cześć obszaru należy do zlewni rzeki Drawy, będąc odwadniana przez jej dopływy: Płociczną, Runicę, Cieszynkę i Szczyczną. Leżą tu bardzo malownicze jeziora: Liptowskie i Tuczno na linii Runicy, Młyńskie, Kamień, Załom i Dypa na linii Cieszynki, oraz największy z akwenów Obszaru - jezioro Szczuczarz, przez które przepływa Szczyczna. Szczególnie to ostatnie, w kształcie krzyża, z wznosząca się na tafli wody wyspą, z wysokimi, zalesionymi brzegami, należy do najpiękniejszych akwenów Pomorza Zachodniego. Do znamiennych akcentów w dolinie Runicy i Cieszynki należą bijące spod ziemi źródła, zasilające te rzeki. Są to jedne z ciekawszych obiektów źródliskowych na Pomorzu. W okolicy Tuczna dla ich ochrony utworzono dwa rezerwaty. Środkową cześć obszaru odwadnia Człopica, płynąca szeroką, w dużym stopniu odlesioną doliną i wpadająca do Drawy tuż przed jej ujściem do Noteci. I w jej systemie hydrograficznym trafiają się ładne źródła, jak np. źródełko dopływu Modrzy, bijące pod wzniesieniem zwanym Babią Górą. Wody z południowo-wschodniej części Obszaru odprowadza Bukówka z dopływami: Dzierżążką i Kamionką. Do tego systemu należą malownicze jeziora: Smolarnia i Straduń koło Trzcianki. W zagłębieniach po lasach rozproszonych jest ponadto kilkadziesiąt jezior i oczek wodnych; każde z nich ma inny charakter i swoje uroki. Większość z nich otoczona jest też malowniczymi torfowiskam Szczególnie ciekawe ekosystemy związane są z wodami. Wśród kilkudziesięciu jezior są akweny eutroficzne, ale są i mezotroficzne jeziora o zielonobłękitnej wodzie, z łąkami ramienic na dnie. Spokojne zatoczki jeziora Szczuczarz zarasta rzadka osoka aloesowata. Najrzadsze gatunki flory skupiają się na śródleśnych torfowiskach. Są wśród nich takie osobliwości jak turzyca strunowa i lipiennik Loesela. Jedną z większych osobliwości regionu są ekosystemy źródliskowe. W dolinach Cieszynki i Runicy bije łącznie kilkaset źródeł. Są wśród nich wysięki, na których rozwinęły się kopułowe torfowiska (np. chronione w rezerwacie k. Tuczna, na którym wiosną licznie zakwitają storczyki). Są także wypływy, w których woda bije spod ziemi i spływa strumieniami do rzeki lub jeziora. Krajobraz jest zdominowany przez lasy gospodarcze, z dominacją drzewostanów sosnowych. Region żyje z gospodarki leśnej. W okolicy Dzierżążna, Człopy, Wołowych Lasów i Tuczna są jednak także płaty pól. Najstarsze pamiątki kultury, jakie znaleźć można na tym terenie są bardzo stare: to ślady mezolitycznego osadnictwa sprzed kilku tysięcy lat, spotykane szczególnie licznie koło Tuczna i Człopy. Nieco młodsze są, zagubione wśród lasów: kurhan na południe od Kuźnicy Żelichowskiej oraz średniowieczne grodziska nad jeziorem kamień i w uroczysku Leśna Cisza.

Dane aktu prawnego o utworzeniu, ustanowieniu lub wyznaczeniu
lp.TytułMiejsce publikacjiOznaczenie Dziennika UrzędowegoData publikacjiPlikiOdnośniki
1 Uchwała Nr IX/56/89 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Pile z dnia 31 maja 1989 r. w sprawie ustanowienia obszarów chronionego krajobrazu w województwie pilskimDz. Urz. WRN w PileDz. Urz. Nr 11, poz. 95 z 1989 r.1989-06-16

Dane pozostałych aktów prawnych
lp.TytułMiejsce publikacjiOznaczenie Dziennika UrzędowegoData publikacjiPlikiOdnośniki
1 Rozporządzenie Nr 1/90 Wojewody Pilskiego z dnia 27 grudnia 1990 roku zmieniające uchwałę Wojewódzkiej Rady Narodowej w Pile w sprawie ustanowienia obszarów chronionego krajobrazu w województwie pilskimDz. Urz. Woj. PilskiegoDz. Urz. Nr 2 poz. 21991-03-15
2 Rozporządzenie Nr 5/98 Wojewody Pilskiego z dnia 15 maja 1998 r. w sprawie ustanowienia obszarów chronionego krajobrazu w województwie pilskim Dziennik Urzędowy Województwa PilskiegoDz. Urz. Woj. Pilskiego Nr 13, poz. 831998-06-16
3 Rozporządzenie Nr 2/08 Wojewody Wielkopolskiego z dnia 4 stycznia 2008 r. w sprawie obszaru chronionego krajobrazu "Puszcza nad Drawą" - wyrokiem WSA w Poznaniu IV SA/Po 721/11 stwierdzono nieważność aktuDz. Urz. Województwa WielkopolskiegoDz. Urz. z 2008 r. Nr 7, poz. 1392008-02-11
4 Wyrok Sygn. Akt IV SA/PO 721/11 Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Poznaniu z dnia 21 września 2011 r. w sprawie obszaru chronionego krajobrazu "Puszcza nad Drawą"Dz. Urz. Województwa WielkopolskiegoDz. Urz. z 2012 r. poz. 2402012-01-10

Położenie formy ochrony przyrody

  • zachodniopomorskie, wielkopolskie
  • wałecki, czarnkowsko-trzcianecki
  • Trzcianka (gmina miejsko-wiejska), Krzyż Wielkopolski (gmina miejsko-wiejska), Człopa (gmina miejsko-wiejska), Wieleń (gmina miejsko-wiejska), Wałcz (gmina wiejska)

Ochrona

Nie


Zarządzanie

Konieczność zmiany przepisów wskazujących sprawującego nadzór